AJAX, genel anlamda JavaScript ve XmlHttpRequestler aracılığıyla GET ve POST istekleri gönderip, bu isteklerin cevaplarını yine istekleri gönderdiğimiz yöntem olan JavaScript’le geri almaktır.

 

Kısaca AJAX’ın bileşenlerini tanıyalım;

 

GET ve POST istekleri:

 

Hazırladığım web sayfalarına bir veri göndermek için kullandığımız istekler, php, asp, asp.net v.b. diller ile programlanmış web sayfaları tarafından alınarak işleme sokulur.Örneğin bir iletişim forumundaki verilerimizi post veya get methodu ile bir web sayfasına göndeririz.Bu web sayfası isteğimizdeki değişkenler ve karşılığı olan verileri alarak bir dizi işlem sonucu iletişim formundan gelen verileri bize iletmiş olur.

 

JavaScript :

 

JavaScript, sayfalarımızda kullandığımız, “Client Side” bir dildir. Yani JavaScript kodları diğer dillerdeki gibi sunucuda yorumlanıp geriye bir yanıt dönmek yerine web sayfasını çalıştıran kullanıcının web tarayıcısı tarafından yorumlanarak web sayfasıyla etkileşimli bir halde yanıt döner.

 

XmlHttpRequest :

 

Son zamanlarda Microsoftun ActiveX’inden sonra diğer tarayıclarda ortaya çıkmış olan kütüphanedir.Genel anlamıyla yada AJAX denilen olayda işimize yaradığı kadarıyla XmlHttpRequest’ler, GET ve POST isteklerini JavaScript aracılığıyla Xml halinde belirttiğimiz sayfalara gönderen ve yine bu isteklerin yanıtlarını JavaScript aracılığıyla geri dönen “şey” dir.

 

AJAX tüm bunların birleşiminden oluşan ve JavaScript ile web sayfalarından aldığımız verileri diğer işlem yapacak sayfalara gönderir ve bunların yantılarını yine bize döner. Bu yanıtları işleyerek bir sonuc olarak web sayfalarımıza yansıtırız.

 

Peki, neden AJAX’a ihtiyaç duyarız ?

 

İstek gönderme ve yanıtlarını alma işlemini server-side dillerde de yapabiliriz. Fakat AJAX’ı bunlardan ayıran kısım ise bütün bu işlemlerin aSenkron olarak yapılmasıdır.

 

Yani bir web sayfası server-side bir dil ile gelen verileri işler, bir sonuç yaratır ve bu sonucu ekranda gösterdiğinde o sayfa durmuş demektir. Bütün kodlar çalışır ve bize sonucu gösterir. Başka işlemler yapabilmek için başka sayfalara, başka istekler göndermemiz gerekmektedir. Bu ise farklı bir sayfaya yönlenmek, o sayfanın çalışma ekrana getirilmesi demektir. Kısaca sadece server-side diller ile olşturulan web sayfaları statik‘tir. AJAX ise bu sayfaları dinamik bir hale getirmemizi sağlar . Normalde bir butona basıldığında gerekli işlemler için sunucuya istek gönderilip isteğin yanıtının alınıp sayfanın tekrar ekrana getirilmesine karşın AJAX ile butona basıldığında arka plandaki başka bir sayfa aracılığıyla gerekli işlemleri içeren isteği ve yanıtını dinamik anlamda gönderip, alabiliriz.İşte AJAX bu marifetleri ile işimize çok yarayan bir araç, kavram v.s. olmuştur.